Nederigheid

Veel van de morele en geestelijke eigenschappen die Christus Jezus ons in zijn bergrede adviseert te ontwikkelen, lijken vanuit menselijk oogpunt nogal negatief - min of meer het tegenovergestelde van de positie die wij anders zouden innemen. Maar Christus Jezus sprak zelden vanuit het kader van menselijk gedrag. Zijn maatstaf van beoordeling was de Christus. Zich ontdoen van het stoffelijke teneinde steeds meer de verheffende aanwezigheid en almacht van het geestelijke te ondergaan, maakt ons niet zwak of dwaas. Als we onszelf bevrijden van verkeerde eigenschappen wordt ons duidelijk dat het goede altijd tegenwoordig is en de enige werkelijkheid, en leren we de heerschappij uit te oefenen die ons door God gegeven is. Nederigheid in de context van een stoffelijke opvatting van het bestaan brengt ons in een dilemma. Hoe bescheiden moeten wij zijn ten aanzien van onze bekwaamheden? Is het eerlijk zich te verontschuldigen voor wat goed is in ons? Dit soort nederigheid zou op doeltreffende wijze het menselijk gevoel van identiteit uitwissen en wij komen hiertegen in opstand, omdat wij geen alternatief zien voor hetgene we opgegeven schijnen te hebben. En zo doen we een paar concessies aan de bergrede door wat minder trots zelfbewust en agressief te zijn dan we menen ons te mogen veroorloven. Maar Christus Jezus leerde ons niet om een compromis aan te gaan met de tegenstrijdige eisen van de stoffelijke zin en de geestelijke macht; hij zei: “Zet u op de laatste plaats.” En hij eindigde met : “En die zichzelf vernedert, zal verhoogd worden.” Christus Jezus was niet nederig in de zichzelf-verontschuldigende stoffelijke betekenis van het woord. Hij sprak en handelde met vastberadenheid en gezag. Zeker, op nederige en barmhartige wijze diende en hielp hij de mensheid. Maar de Farizeeën berispen, op het water wandelen en de doden opwekken, waren geen daden van een man die een lage menselijke status nastreeft. Hij raadde ons aan ons vrij te maken van een stoffelijk stelsel van maatstaven. “Ik kan van mijzelf niets doen” is een andere manier om te zeggen: “Steun op uw verstand niet.”